NVLF Ambities 2021-2027

20 mei 2021

NVLF Ambities 2021-2027

De afspraken in het bestuurlijk akkoord zijn een vervolg op het in 2017 afgesloten zogeheten Hoofdlijnenakkoord. Een belangrijk thema daarin was de vermindering van werkdruk en administratieve belasting als gevolg van doorgeslagen regelgeving. Daarnaast stonden kwaliteit van zorg en contractering centraal. 

In mei 2021 publiceerde de NVLF de ambities 2021-2027. Hieronder zijn deze ambities uitgeschreven.

Met de uitwerking van deze afspraken is een begin gemaakt. Dat loopt komende tijd gewoon door. Onnodige bureaucratie en regeldruk worden teruggedrongen volgens het actieplan ‘(Ont)regel de zorg’. Lees hier meer over het Bestuurlijk Akkoord.

In dit document worden de vervolgstappen uitgewerkt die leiden tot de ambities voor 2027.

Hoe zien het vak logopedie en het beroep van de logopedist er over 10 jaar uit? En over 20 of 30 jaar? Ook al kunnen we niet in de toekomst kijken, het is wel nodig erbij stil te staan. Dat verwachten leden en anderen van een beroepsvereniging.

De zorgwereld ontwikkelt zich volop. Als we naar deze ontwikkelingen kijken, zien we dat logopedie en de logopedist de komende jaren met het volgende te maken gaan krijgen:

  • Evidence based handelen wordt nog meer de regel, zowel vanuit zorgperspectief als vanuit de financiering.
  • Er komt steeds meer aandacht voor de positie van de patiënt binnen het zorgproces; ‘samen beslissen’.
  • eHealth wordt een vast onderdeel van behandelprocessen. Hieronder vallen niet alleen digitale toepassingen die zorg op afstand mogelijk maken, maar bijvoorbeeld ook het gebruik van elektronische patiëntendossiers, elektronische gegevensuitwisseling en digitale hulpmiddelen, zoals robotica en Virtual Reality (VR).
  • Er is een groeiende vraag naar logopedie op afstand, zo mogelijk in combinatie met behandeling en begeleiding op locatie.
  • De wachtlijsten lopen op door een groei van logopedische hulpvragen en een toenemend tekort aan logopedisten.
  • Politiek en zorgverzekeraars zetten in op samenwerking in de regio’s om de ‘juiste zorg op de juiste plek’ te kunnen bieden.
  • De rol van de logopedist verandert; hij of zij wordt steeds meer een coach in plaats van een behandelaar. Een ontwikkeling die ook bij andere beroepsgroepen al is ingezet, bijvoorbeeld bij fysiotherapie, diëtetiek en zorgverleners in de huisartspraktijk.
  • De rol van de logopedist in het onderwijs is aan verandering onderhevig, met het oog op de toekomst van passend onderwijs, personeelstekorten in het onderwijs en de toename van complexe hulpvragen.
  • Uit onderzoek blijkt dat logopedisten, in vergelijking met andere paramedici, gemiddeld veel tijd besteden aan indirecte patiëntenzorg.
  • De huidige verhouding tussen kosten en opbrengsten binnen logopedische praktijken is niet toekomstbestendig.
  • Als niet onbelangrijk laatste punt: leden van de NVLF geven aan twijfel te hebben of het afzonderlijk vakgebied logopedie over afzienbare tijd nog wel bestaat.

Het is belangrijk dat we als beroepsgroep in gezamenlijkheid antwoord geven op deze ontwikkelingen. 

De NVLF wil dat doen in nauwe samenwerking met de leden. Er is al de nodige inbreng beschikbaar. Er is gekeken naar de reacties die zijn opgehaald tijdens de Zomertoer 2019 en naar de antwoorden op pollvragen die de afgelopen maanden zijn gedeeld in de nieuwsbrief. Daarnaast worden op dit moment toekomstscenario’s voor het vak logopedie uitgewerkt. Ook beschikken we over een rapportage van het kostenonderzoek (GUPTA-rapport 2020) en een actielijst voortvloeiend uit deze rapportage, opgesteld door de werkgroep vervolg kostenonderzoek. Ook is input opgehaald bij de verschillende NVLF-commissies.

Uit het bovenstaande volgt dat de logopedie voor de volgende uitdagingen staat:

  • Behoud van kwalitatief hoogwaardige logopedische zorg.
  • Toenemende aandacht voor ‘samen beslissen’; patiënten maken zelf keuzes over hun behandeling.
  • Meer hulp en begeleiding op locatie, gecombineerd met logopedie op afstand.
  • Meer toepassing van eHealth binnen de logopedie.
  • Om kunnen gaan met een toenemend aantal logopedische hulpvragen, steeds complexer van aard.
  • Meer samenwerking in de regio om de (logopedische) zorg dicht bij de zorgvragen te kunnen bieden.
  • Duidelijker positionering van de logopedist als paramedicus binnen het onderwijs.
  • Behandeling van patiënten met complexere zorgvragen met minder logopedisten en in meer (paramedische) samenwerkingsverbanden.
  • Meer waardering creëren voor het vak logopedist, niet alleen in de eerstelijnszorg, maar ook in de tweede lijn en het onderwijs.
  • Een reëler en hoger tarief voor logopedische behandelingen.

Wat gaat de NVLF doen? 

De NVLF verwacht dat deze uitdagingen op korte termijn steeds meer aandacht gaan vragen van iedere individuele logopedist. Daarom heeft de NVLF zich de vraag gesteld hoe zij haar leden kan betrekken deze ontwikkelingen. Ontwikkelingen waar alle logopedisten mee te maken gaan krijgen, ongeacht het werkveld waarin ze werkzaam zijn.

Daarom heeft de NVLF vijf ambities geformuleerd die in 2027 gerealiseerd zouden moeten zijn. Deze ambities zijn logopediebreed, dus zowel voor de logopedisten werkzaam in de eerstelijns zorg, de logopedisten werkzaam in het onderwijs en de logopedisten werkzaam of in de tweedelijns zorg.

Waarom 2027? Van ambitie naar dagelijkse praktijk is geen zaak die in één keer geregeld is. Het vraagt een logopedist tijd om veranderingen in het werkproces eigen te maken. Daarom werkt de NVLF toe naar ambities voor 2027. Het jaar dat de NVLF 100 jaar bestaat.

Vervolgtraject  

Jaarlijks evalueert de MVLF in welke mate de ambities kunnen worden verwezenlijkt en nog aansluiten op de ontwikkelingen om de praktijk heen. Voor het eerst in medio 2022. Uiteraard vindt zo nodig bijstelling plaats, zonder het doel uit het oog te verliezen.

Ambities 2027 

1. In 2027 is de logopedische zorg hybride ingericht; de optimale combinatie van zorg op afstand én/of op locatie. 

Waarom deze ambitie?

COVID-19 heeft eraan bijgedragen dat binnen de logopedische zorg uitgebreid ervaring is opgedaan met online logopedie. Dit met zowel positieve als negatieve ervaringen (zie Handreiking Telelogopedie HU, maart 2021 en resultaten NVLF poll-vraag over visie op online behandelen van maart 2021).

Landelijk is er steeds meer aandacht voor de versterking van de positie van de patiënt. De NVLF verwacht dat in het kader van ‘samen beslissen’ de logopedist en de zorgverlener steeds vaker samen bespreken op welke wijze de logopedische zorg het beste kan worden aangeboden, passend bij de wensen en (digitale) mogelijkheden van de patiënt. Deze ontwikkeling wordt mede ondersteund door initiatieven van onder meer de overheid om de juiste zorg op de juiste plek te bieden.

De ontwikkelingen om ons heen volgend, verwacht de NVLF dat over enkele jaren de logopedische zorg grotendeels hybride is ingericht. Hybride zorg betekent dat zorg op locatie en zorg op afstand optimaal worden gecombineerd, zodat de kwaliteit van de logopedische zorg hoog blijft. De NVLF benadrukt dat hybride zorg niet betekent dat de behandeling van face-to-face één op één wordt verplaatst naar online. De verwachting is dat met behulp van innovatieve ontwikkelingen een deel van de logopedie in een andere vorm aangeboden zal gaan worden. Denk bijvoorbeeld aan apps die ondersteunen bij het thuis oefenen, de inzet van robots, Virtual Reality (VR)etc.

Wat gaat de NVLF doen in 2021 en 2022?

  • Delen van best practices op het gebied van eHealth via de nieuwsbrief en het tijdschrift.
  • Onderzoeken wat nodig is om eHealth goed te implementeren binnen de logopedie. De resultaten van dit onderzoek worden omgezet in een plan van aanpak om vanuit de NVLF logopedisten te ondersteunen bij de implementatie van eHealth in hun werk.
  • Onderzoek doen naar de mogelijkheden van eHealth binnen de logopedie. Denk bijvoorbeeld aan robotica, apps voor huiswerkopdrachten etc.
  • Onderzoek naar het effect van eHealth.
  • Onderzoeken welke lessen in het onderwijs zijn geleerd met betrekking tot het toepassen van eHealth (ouders meer betrekken bij huiswerk/behandeling etc.).
  • Oppakken van het onderwerp ‘online logopedie’ bij de herziening van richtlijnen.
  • Organiseren van inspiratiebijeenkomsten eHealth.
  • Uitwerken van een visie op online logopedie.
  • Voortzetten StimuleringsProgramma Innovatie Logopedie (SPIL), gestart in 2020.

2. In 2027 wordt de logopedische zorg dicht bij de patiënt aangeboden in interprofessionele teams (juiste zorg op juiste plek).

Waarom deze ambitie?

Door toenemende vergrijzing, complexere zorgvragen en het betaalbaar houden van de zorg, moeten we ons voorbereiden op grote veranderingen. Dat vraagt om samenwerken, het delen van kennis en creativiteit binnen de zorg. Deze onderwerpen zijn door leden van de NVLF benoemd tijdens de Zomertoer 2019. Het zijn ook de drie pijlers van de Juiste Zorg op de Juiste Plek:

  • (duurdere) zorg voorkomen;
  • zorg verplaatsen en rondom de mensen organiseren;
  • zorg vervangen door slimme zorg en inzet eHealth.

Voor de logopedische zorg betekent dit onder meer samenwerking met andere paramedische disciplines, jeugdzorg, wijkteams, onderwijs, VVE, casemanagers etc. om samen zorg te bieden op de plaats waar de patiënt veel verblijft.

Momenteel wordt veel gewerkt in multidisciplinaire teams, waar alle disciplines naast elkaar samenwerken vanuit hun eigen professie en met hun eigen doelen. De NVLF verwacht dat er een verschuiving gaat plaatsvinden van werken in interprofessionele teams. Bij interprofessionele teams staat de mens, de patiënt, centraal. De zorg is gebaseerd op de wensen en behoeften van de patiënt en alle betrokken zorgverleners werken gezamenlijk toe naar één doel.

Wat gaat de NVLF doen in 2021 en 2022?

  • Delen van voorbeelden van regionale samenwerkingsverbanden.
  • Deelname aan het project Organisatiegraad. Dit project is erop gericht netwerken te ontwikkelen van zorgverleners die naar elkaar doorverwijzen maar ook de organisatie van praktijken bundelen om zo bijvoorbeeld goedkoper in te kunnen kopen en/of gemakkelijker te benaderen te zijn voor ketenpartners. Dit thema gaat vooral over samenwerking, in eerste instantie met name binnen de paramedische zorg.
  • Ontwikkelen van een visie op logopedie in het onderwijs en de plek van de logopedist binnen een team van zorgverleners en professionals die werkzaam zijn in het onderwijs (rt-ers, orthopedagogen, ib-ers etc.).
  • Stimuleren van regionalisering, ofwel de samenwerking tussen paramedici in de regio. DE NVLF ziet dat netwerkzorg en de juiste zorg op de juiste plek steeds belangrijker worden, zo zal het ook steeds vaker voorkomen dat de financiering vanuit de regio plaatsvindt.

3. In 2027 is er meer direct patiëntgebonden tijd beschikbaar door vermindering van de administratieve lasten.

Waarom deze ambitie?

Sinds enige jaren is er landelijk aandacht voor vermindering van de administratieve lasten in de zorg en het onderwijs. Zo heeft ook de NVLF sinds 2018 het thema ‘schrappen en verbeteren’ hoog op de agenda staan. Bij alle producten en diensten die de NVLF levert wordt de vraag gesteld ‘Hoe kan dit leiden tot vermindering van de administratieve lasten voor de logopedist’. Indien nodig wordt hierover afstemming gezocht met derden. Een mooi voorbeeld hiervan is de EPD-focusgroep die samen met leveranciers kijkt hoe het EPD efficiënter en effectiever kan worden ingericht.

Administratieve lasten zijn op te delen in indirecte tijd algemeen en indirect patiëntgebonden tijd. Bij indirecte tijd kan worden gedacht aan de administratie van de praktijk. Bij indirect patiëntgebonden tijd kan gedacht worden aan het uitwerken van onderzoeksverslagen en/of overleg met derden. Deze ambitie richt zich met name op het verminderen van de indirect patiëntgebonden tijd.

Om plezier te blijven houden in het werk én om de zorg betaalbaar te houden ten tijde van de toenemende zorgvraag is het van belang dat het de kwaliteit van zorg hoog blijft en er voldoende tijd is voor de patiënt. Tijd passend bij de veranderende rol van de logopedist van behandelaar naar coach.

De NVLF wil het aantal uren indirect patiëntgebonden tijd verminderen. De keuze ligt uiteindelijk bij de logopedist zelf of hij/zij deze ‘vrijgekomen tijd’ omzet in directe patiëntenzorg. Gezien de toenemende vraag naar logopedie en de afname van het aantal logopedisten, lijkt dit de NVLF wel wenselijk. Het blijft echter de keuze van de logopedist zelf om hier al dan niet in mee te gaan.

Wat gaat de NVLF doen in 2021 en 2022?

  • Delen best practices om het leren van elkaar mogelijk te maken.
  • Evalueren format groepsbehandeling en indien wenselijk herzien.
  • Herziening beroepsprofiel Logopedist.
  • Onderzoeken welke digitale infrastructuren de logopedist kunnen helpen bij het verminderen van de administratieve lasten.
  • Onderzoeken tijdsbesteding patiëntgebonden indirecte tijd in de eerstelijns zorg. Dit onderzoek willen we ook doen onder de logopedisten werkzaam in het onderwijs.
  • Onderzoek naar de mogelijkheden om online vragenlijsten in het EPD centraal in te kopen.
  • Ontwikkelen handboek praktijkvoering eerstelijnslogopedie, in combinatie met een zelfevaluatie.
  • Optimaliseren van het gebruik van het EPD door de inzet van een EPD-focusgroep en intensief contact met de leveranciers.
  • Samenwerken met de werkgeversorganisatie logopedie.
  • Stimuleren doorlopen kwaliteitscyclus, inclusief deelname aan Nivel Zorgregistratie.

4. In 2027 worden logopedisten beloond naar werken, zowel wat betreft inkomen/salaris als overige arbeidsvoorwaarden.

Waarom deze ambitie?

De komende jaren neemt de zorgvraag voor logopedie toe, evenals de complexiteit van deze zorgvragen. Er zijn op dit moment echter te weinig logopedisten om deze zorg te kunnen bieden. Dit zien we zowel in de eerste als in de tweede en derde lijn. Bijvoorbeeld aan de wachtlijsten en een toenemend aantal vacatures, die steeds moeilijker ingevuld worden.

Daarnaast merkt de NVLF dat steeds meer logopedisten die werkzaam zijn in het onderwijs de NVLF vragen hen te ondersteunen bij het maken van bezwaar tegen hun functiewaardering.

De NVLF wil het beroep van logopedie aantrekkelijk maken door beloning naar werken; zowel op financieel gebied als met betrekking tot de overige arbeidsvoorwaarden. Bij belonen naar werk hoort immers een fatsoenlijk loon en minimaal de mogelijkheid tot het opbouwen van een pensioen, vakantiedagen en een vergoeding voor het volgen van vakgerelateerde cursussen. Onderwerpen waarvan wij vinden dat ook binnen de opleidingen voor logopedie aandacht dient te zijn.

Wat gaat de NVLF doen in 2021 en 2022?

  • Aanbieden trainingen over goed werkgeverschap; rechten en plichten van medewerkers in loondienst.
  • Herziening van het beroepsprofiel. Dit gebeurt in samenwerking met het LOOL en de hogescholen, waarbij het beroepsprofiel samen wordt gevoegd met het opleidingsprofiel.
  • Starten wervingsactie om herintreders en zij-instromers te motiveren om weer als logopedist aan de slag te gaan.
  • Verbeteren van de positie van de logopedist in loondienst; in de eerste lijn, in het onderwijs en in de gezondheidszorg.

5. In 2027 staan alle logopedisten vermeld in het Kwaliteitsregister Paramedici (KP). 

*Alleen paramedici die aantoonbaar hebben voldaan aan de opleidingseisen en de door de beroepsgroep gestelde kwaliteitseisen staan vermeld in het Kwaliteitsregister.

Waarom deze ambitie?

De NVLF vindt het belangrijk dat haar leden, ongeacht werkveld, kwalitatief goede zorg verlenen en dat dit aantoonbaar is. Daarom is de NVLF voorstander van een kwaliteitsregister en al sinds 1997 deelnemer van het Kwaliteitsregister Paramedici (KP). Logopedisten die in dit register staan ingeschreven voldoen aan de opleidingseisen en de door de beroepsgroep gestelde kwaliteitseisen. Zij zijn dus kwaliteitsgeregistreerd. Op 1 januari 2021 staan er 6.043 logopedisten kwaliteitsgeregistreerd bij KP, waarvan 72% lid is van de NVLF.

Het streven van de NVLF is dat alle logopedisten die alleen staan ingeschreven in het diplomaregister ook gaan voldoen aan de kwaliteitseisen van het Kwaliteitsregister Paramedici (KP).

Wat gaat de NVLF doen in 2021 en 2022?

  • Informeren over de kwaliteitscriteria.
  • Informeren over en ondersteunen bij proces om van diplomaregistratie over te gaan naar kwaliteitsregistratie. Dit ondersteunen zal onder meer inhouden: online trainingen van de NVLF toegankelijk maken ten behoeve van scholingspunten en het plaatsen van oproepen voor stageplaatsen in de nieuwsbrief.
  • Informeren en ondersteunen bij proces van herintreders om zich in het kwaliteitsregister te kunnen registreren.
  • Onderzoek naar de positie van de logopedist als paramedicus in het onderwijs.
  • Stimuleren Kwaliteitsregistratie.